Temel Analizin Aşamaları

 

Temel analizin aşamaları

Temel analiz, yatırımcıların veya finans profesyonellerinin bir şirketi veya varlığı daha derinlemesine incelemelerine yardımcı olan bir yöntemdir. Bu analiz türü, şirketin finansal sağlığını, operasyonlarını ve gelecekteki performansını anlamak için kullanılır.

Temel analizin 3 aşaması vardır:

1. Ekonomi Analizi

Ekonomik analizde ülke ekonomisinin gelişme yönü, millî gelir, enflasyon, istihdam - işsizlik oranları, faiz oranları, döviz kuru, bütçe açığı gibi unsurlar dikkate alınarak makroekonomik gelişmeler incelenir ve ülke ekonomisinin geleceği hakkında genişleme mi daralma mı olacağı hakkında bir sonuca varılır.

2. Sektör Analizi

Sektörel analizde, hisse alımı düşünülen firmanın yer aldığı sektör incelenir. Bu aşamada; sektörün ekonomik faktörlere duyarlılığı, endüstri hayat eğrisi ve sektörel değerlendirmelere bakılır. Endüstri hayat eğrisi konusunda, sektörün hangi dönemde olduğuna bakılır. Hayat eğrisi, dört aşamada izlenebilir. Bunlar; ilk başlangıç dönemi, büyüme dönemi, olgunluk dönemi ve düşüş dönemidir. Sektörün bu dönemlerden hangisinde olduğu çok önemlidir. Örnek olarak yenilenebilir enerji sektörünün hayat eğrisi dönemi ile demir çelik sektörünün hayat eğrisi dönemini kıyaslayabilirsiniz. Sektörel değerlendirme aşamasında, ekonomik dalgalanmalardan sektörlerin ne ölçüde etkilendiğine; rekabet koşullarına, sürekliliğine, iş gücüne ve kazançlılık konularına bakılır. Sektörel analiz yapıldıktan sonra, hisse alımı düşünülen sektörün yatırım için uygun olup olmadığına karar verilir.  

3. Şirket Analizi

Hisse senedi alınacak ya da satılacak olan firmanın şu anki finansal durumu, hukuki yapısı, üretim yapısı, finansal performansı incelenir. Şirket analizi yapılırken şunlar değerlendirilir:

1. 1. Veri Toplama ve Gözlemleme: Temel analizin ilk aşaması, şirketin finansal ve iş operasyonlarına ilişkin verileri toplamak ve gözlemlemektir. Bu veriler, gelir tablosu, bilanço, nakit akışı tablosu, işletme stratejileri, rekabet analizi ve endüstri trendleri gibi kaynaklardan elde edilir. Ayrıca şirketin ne tür bir iş yaptığını, hangi endüstriye ait olduğunu ve ana rakiplerinin kimler olduğunu belirlemek önemlidir. Şirketin ürünleri veya hizmetleri hakkında genel bir bilgi edinmek, analizin temel bir bileşenidir.

   2. Finansal Tabloların İncelenmesi:

• Gelir Tablosu (İşletme Karları ve Zararları Tablosu): Şirketin gelirlerini, giderlerini ve karını gösterir. Karlılık, gelir tablosu üzerinden analiz edilir.
  Bilanço: Şirketin varlıklarını, borçlarını ve özsermayesini gösterir. Finansal sağlığı ve likidite durumunu değerlendirmek için kullanılır.
  Nakit Akışı Tablosu: Nakit akışını izlemek için kullanılır ve şirketin nakit pozisyonunu değerlendirmek için önemlidir.

2. 3. Oran Analizi: Finansal verileri anlamak ve karşılaştırmak için oranlar kullanılır. Önemli oranlar şunları içerir:

• Karlılık Oranları: Kar Marjı, Brüt Kar Marjı, Net Kar Marjı gibi oranlar, şirketin karlılığını ölçer.
  Likit Oranlar: Likidite Oranı, Hızlı Oran gibi oranlar, şirketin kısa vadeli ödeme kapasitesini gösterir.
  Borç Oranları: Borç / Özsermaye Oranı, Finansal Kaldıraç Oranı gibi oranlar, şirketin borç kullanımını gösterir.

3. 4. Yönetim ve Strateji Değerlendirmesi: Şirketin yönetimi, stratejileri ve liderlik becerileri de değerlendirilmelidir. İyi bir yönetim ekibi, şirketin başarısında önemli bir rol oynar.

   5. Değerleme: Tüm bu bilgileri kullanarak, şirketin içsel değerini veya hisse senetlerinin gerçek değerini belirlemek için farklı değerleme yöntemleri kullanılır. Örneğin, hisse senedi fiyatlarını gelecekteki nakit akışlarına dayalı olarak değerlendiren Diskontolu Nakit Akış (DCF) yöntemi sıklıkla kullanılır. Değerleme sonucunda analistler hisse senedi hedef fiyatını belirler. Buna göre de mevcut fiyat üzerinden hisse senedinin getiri potansiyeli ortaya çıkar.

   6. Karar Verme: Temel analiz sonuçlarına dayanarak yatırım kararları alınır. Şirketin potansiyeli ve riskleri dikkate alınarak, yatırımcılar veya işletme sahipleri, hisse senetleri satın alabilir, satabilir veya tutabilirler. Analistler değerlendirme sonunda hisse için al, sat, tut gibi tavsiyeler açıklarlar. Ya da endeks üstü getiri, endekse paralel getiri, endeks altı getiri gibi tahminlerde bulunurlar.

   7. Sürekli İzleme: Temel analiz, sürekli bir süreçtir. Şirketin finansal durumunda ve piyasa koşullarında değişiklikler olduğunda analiz güncellenmelidir. Temel analiz sonunda 12 aylık hedef fiyat ve al/sat/tut tavsiyesi verilir, ancak bir süre sonra yeni bir değerlendirme yapılıp bu hedef fiyat ve tavsiye güncellenebilir. Örneğin bir banka SASA hissesi için bugün 70TL hedef fiyat vermiştir, ancak 3 ay sonra yaptığı yeni bir değerlendirmede SASA için 60TL gibi daha düşük bir fiyat ya da 80TL gibi daha yüksek bir 12 aylık hedef fiyat verebilir.

Sonuç olarak, temel analiz, bir şirketin finansal sağlığını ve değerini anlamak için güçlü bir araçtır. Ancak, doğru sonuçlara ulaşmak için doğru verilerin kullanılması ve bu verilerin doğru bir şekilde yorumlanması önemlidir. Temel analiz, yatırım kararlarını desteklemek ve işletme performansını değerlendirmek için kullanılan kritik bir araçtır ve dikkatli bir şekilde uygulanmalıdır.